गुरुकूलमा पढ्ने विद्यार्थीहरुलाई धेरै जानकारी हुनसक्छ कुनैपनि दि्वजले शौच गर्न जानुपूर्व जनैलाई किन कानमा राख्नै पर्छ ? यो कानमा नराख्दाको सजाय पनि कतिपय गुरुकूलमा भोग्नुपर्ने हुन्छ । धेरै ठाउँमा यसको शास्त्रीय पक्षको विषयमा चर्चा गरिने भएकोले यसलाई धेरैले गम्भीर रुपमा लिने गर्दैनन् । तर, यो केवल शास्त्रीय हिसाबले मात्रै नभएर व्यवहारिक रुपले पनि महत्वपूर्ण मानिन्छ ।
सामान्यतया जनैलाई यज्ञोपवित समेत भनिन्छ । यही यज्ञोपवितलाई शौच गर्दा कुन् कानमा राख्ने, कसरी राख्ने र किन राख्ने ? भन्ने विषयमा चर्चा भएको पाइन्छ । शास्त्रहरुका अनुसार ब्राहृमणहरुको दाहिने कानमा आदित्य, वासु, रुऽ, वायु र अग्निको वास रहेको हुन्छ । पराशरले पनि गंगा आदि नदीहरु र तीर्थयात्राहरुलाई मानिसले दाहिने कानमा धारण गर्ने गरेको विषयलाई स्वीकार गरेका छन् ।
