भारतलाई नेपालको त्यो सैन्य सहयोग र मोहन शमशेरलाई ‘चेली’को चिन्ता

सन्तोष खडेरी

बेलायती उपनिवेशबाट भारत स्वतन्त्र हुनै लाग्दा त्यहाँ ६ सयभन्दा बढी स-साना अलगअलग राज्य अस्तित्वमा थिए। ब्रिटिसले त्यतिबेला ती राज्यहरूले चाहे भारत वा पाकिस्तानमा मिल्न सक्ने, त्यस्तै कतै नलागी स्वतन्त्र देशका रूपमा समेत रहन सक्ने गरी बन्दोबस्त गरिदिएका थिए। अधिकांश भारतीय राज्यले औपचारिक स्वतन्त्रता घोषणा हुनुअगावै भारतमा मिल्ने गरी सम्झौता गरिसकेका थिए। तर त्यतिबेला त्यहाँ हिन्दु बाहुल्य जनसंख्या भएको तर मुसलमान शासक भएको हैदराबाद, त्यस्तै मुसलमान बाहुल्य जनसंख्या भएको तर हिन्दु शासक भएको जम्मु-कास्मिर राज्य आफूलाई स्वतन्त्र राज्यका रूपमा राख्न चाहन्थे। हैदराबाद राज्यले भारतमा विलय हुन अस्वीकार गरेपछि सुरुमा त्यहाँ एक वर्षसम्म भारतमा विलय नभई यथा अवस्थामा नै रहने गरी भारत र हैदराबादबीच सम्झौता भएको थियो। 

तर उक्त समयभित्र हैदराबादले स्वतन्त्र मुलुक बन्ने गरी बेलायतमा कार्यालय खोल्ने, त्यस्तै अमेरिका, बेलायत र पाकिस्तानसँग लबिङ गर्दै संयुक्त राष्ट्रसंघसम्म त्यसका लागि प्रक्रिया थालनी गरेपछि त्यसबाट भारत त्रस्त भयो र उसलाई सैन्य कारबाहीसमेत गरेर जुनसुकै हालतमा आफूमा विलय गर्ने योजना बनायो। 

प्रकाशित मिति: : 2020-05-16 09:51:32

प्रतिकृया दिनुहोस्