नैतिकता गुमाएको राजनीति, जवाफदेही बिर्सेको प्रशासन

हिमाल खबर

काशीराज दाहाल

सुशासन जनताको नैसर्गिक अधिकार हो। सुशासन नभए शासन गर्ने वैधता पनि सकिन्छ। यसका निम्ति राजनीतिमा नैतिकता र कर्मचारी प्रशासनमा व्यावसायिक दक्षता आवश्यक पर्छ। नैतिकता गुमाएको राजनीति र व्यावसायिक सीप विनाको कर्मचारी प्रशासनले मुलुकको समृद्धि र जनताको जीवनस्तर उकास्न सक्दैन। विश्वमा विभिन्न स्वरूपका शासकीय प्रणाली र कर्मचारी प्रशासनको अभ्यास हुँदै आएको छ।

यिनमा लोकतन्त्रलाई उत्कृष्ट राजनीतिक प्रणाली मानिन्छ। लोकतान्त्रिक कर्मचारी प्रशासनबाटै आम नागरिकमा लोकतन्त्रको प्रतिफल वितरण गर्न सकिने र यसबाट शासन व्यवस्थाप्रति जनताको विश्वास अभिवृद्धि हुने मान्यता छ। लोकतान्त्रिक प्रशासनमा स्वेच्छाचारिता हुँदैन, जवाफदेहीको सुनिश्चय र स्वविवेकीय अधिकारको सीमितता रहन्छ।

प्रशासनका विभिन्न ढाँचा हुन्छन्। सुविधाभोगी र शक्तिकेन्द्रित एकाधिकारयुक्त, जर्मन समाजशास्त्री म्याक्स वेबरले उल्लेख गरे जस्तो योग्यता प्रणाली र तहगत रूपमा अधिकार विभाजित, व्यावसायिक क्षमतायुक्त प्रतिस्पर्धात्मक स्थायी स्वरूपको तथा राजनीतिक रूपमा संरक्षित जस्ता कर्मचारी प्रशासनका फरक फरक ढाँचा विश्वमा अभ्यास भएका छन्।

प्रकाशित मिति: : 2022-02-28 10:25:00

प्रतिकृया दिनुहोस्