डा. शरद वन्त (जनस्वास्थ्यविद् )
अहिले संसारका धेरै देश कोरोना भाइरस (कोभिड-१९) को महामारीविरुद्ध लडिरहेका छन् । हामी नेपालमा पनि यो महामारीको विरुद्ध लडिरहेका छौं । यो लेखमा हामीले भोगेका समस्याहरू, हाम्रो बुझाइ र हाम्रा कमजोरीहरूका बारेमा केही बताउँछु । सँगसँगै के गर्न सकिन्छ भनेर सरकारलाई सुझाव पनि दिन्छु ।
कोभिड-१९ मा हामीले भोगिरहेको समस्याका तीनवटा महत्वपूर्ण पक्ष छन् । प्राविधिक, नीतिगत र व्यवस्थापकीय ।
प्राविधिक पक्ष विश्वव्यापी हुन्छ भने नीतिगत र व्यवस्थापकीय पक्ष देश, क्षेत्र र सामाजिक परिवेशअनुसार फरक-फरक हुन्छ । यसको कार्यान्वयन गर्ने क्षमता पनि देशअनुसार फरक-फरक हुन्छ ।
प्राविधिक पक्ष आफैँमा बायोमेडिकल्ली हो । भाइरसको प्रकृति के हो ? यसको खोप/औषधि र प्रयोगशालासम्बन्धी के हुँदैछ भन्ने प्राविधिक पाटोमा अटाउँछ । इपिडिमियोलोजीसम्बन्धी विषय पनि यसमै पर्छ । तर, यो विश्वव्यापी हुन्छ ।
अहिलेसम्म देखिएका भाइरसहरू जेनेटिक रुपमा देशअनुसार अलिकति फरक भए पनि अरू प्रकृति करिब-करिब उस्तै हो । फैलिने दर पनि उस्तै-उस्तै हो ।
