डा सुशील कोइराला
अहिले विश्व राजनीतिमा फेरि ‘पपुलिस्ट’ र ‘नेसनलिस्ट’को लहर चलेको छ। कम्युनिस्टहरु अन्तर्राष्ट्रियतावादमा विश्वास गर्छन् भनिन्छ। तर व्यवहारमा त्यो कतै देखिन्न।
चाहे त्यो उत्तर कोरिया होस् कि जनगणतन्त्र चीन। राष्ट्रवाद उत्तिकै महत्वपूर्ण विषय रहेको छ। यो विश्वकै लोकतान्त्रिक र पुँजीवादको केन्द्र भनिने अमेरिका होस् या प्रजातन्त्रको जननी भनिने मुलुक बेलायत होस् या विश्वकै ठूलो लोकतन्त्र भनिने भारत।
नेपालमा पनि अहिले लोकतान्त्रिक विधिबाट निर्वाचित लोकतान्त्रिक पद्धति मान्ने कम्युनिस्ट पार्टीको सरकार छ। यसमा पनि राष्ट्रवादी धारको कुरा बलियो देखिन्छ। यसलाई मन परेर डाहले होस् वा मन नपरेर रिसले, केहीले मौसमी राष्ट्रवाद भनेर या तथाकथित राष्ट्रवाद भन्ने गरेको पनि सुनिन्छ। जे होस् राष्ट्रवादको सवालमा नेपालको आफ्नै अनुभव र इतिहास छ।
अहिलेको विश्व मानचित्रमा पुराना मुलुकमध्ये नेपाल पनि एक हो। विश्वका पुराना राष्ट्रहरु मध्येको नेपाल विगतमा कहिले पनि प्रत्यक्ष रुपमा कुनै मुलुकको उपनिवेश नबनेको र इतिहासमा थुप्रै युद्ध लडेकोले पनि विशिष्ट छ।
