हालै बौद्धधर्मका धर्माधिकारी गुरु दलाई लामाले एक १०-१२ वर्ष जतिका बालकलाई उसकै अनुरोधमा अङ्गालो मार्ने क्रममा जिब्रो देखाएको र “मेरो जिब्रो चुस (सक माई टङ)” भनेको प्रसङ्ग अन्तर्राष्ट्रिय सञ्चार माध्यममा व्याप्त भएको छ र त्यसको व्यापक विरोध पनि भएको छ । दलाई लामाले यस घटनापछि सम्बन्धित बालक, उसका परिवार तथा जनसाधारणसँग माफी पनि मागिसकेका छन् । यसै साता एउटा बौद्ध अध्ययन संस्थामा हामीले यस घटनामा अनौपचारिक छलफल चलायौँ ।
म कानुनको अध्यापक भएकाले कानुनका कक्षाहरूमा यस प्रकारका छलफल हुँदा विद्यार्थी तथा शिक्षकको धारणा भने नितान्त फरक पाएको छु । कानुनका विद्यार्थीबीच हुने छलफल समानता, कानुनको शासन र मानव अधिकारका न्यूनतम मान्यताबाट निर्देशित हुन्छन् । तर, बौद्ध अध्ययन संस्थानमा र खासगरी बौद्धमार्गीहरूबीच भएको छलफलमा पूर्वीय र जातीय समुदायको सांस्कृतिक अधिकार र पश्चिमी सांस्कृतिक अधिनायकवाद वा सर्वोच्चताका विषय धेरै उठाइँदो रहेछ । यस लेखमा त्यसै छलफलको सारलाई समेटिएको छ ।
