शनिबार, ०२ अगस्ट २०२५

आसन्न उपनिर्वाचन र गठबन्धनको भविष्य

ओली र देउबाका हात राम्रैसँग मिल्न थालेको देख्दा दक्षिण र पश्चिममा खिचडी पाकिसकेको संकेत मिल्छ। पाकेकै हो भने वैशाख १५ अघि नै कांग्रेस र एमालेको आलोपालो सरकार वा संयुक्त सरकार बन्ने घोषणा भयो भने पनि अचम्म मान्नुपर्ने छैन। नेपाल यसै पनि रात रहे अग्राख पलाउँने देश हो, त्यसमा पनि यहाँको राजनीतिको त कुरै भएन।

बिएल संवाददाता

बिएल संवाददाता - अमेरिका

अमेरिकी र चिनियाँ प्रभुत्वको टकराबमा नेपाल

नेपाल यतिबेला दुई शक्ति राष्ट्र अमेरिका र चीनबीचको स्वार्थको 'टकराब' ब्यवस्थापन गर्न नसकेर अप्ठ्यारोमा छ। एकातिर अमेरिकाको एमसीसी छ भने अर्कोतिर चीनको बीआरआई।आन्तरिक रूपमा अत्यन्तै कमजोर नेपाल भने यो टकराव टुलुटुलु हेरेर बस्नुपर्ने स्थितितिर धकेलिदैछ।

बिएल संवाददाता

बिएल संवाददाता -

रवि लामिछानेको अग्नीपरीक्षा: कालो विगत दबाउने कि सुशासन दिने ?

अमेरिकी नागरिक भएकै बेला रविले पुरानो नेपाली नागरिकता प्रयोग गरेर जे जस्ता गैरकानूनी काम गरेका छन्, ती सबै रविको गर्दनमाथि झुन्डिएका तरबार हुन् । कुनै न कुनै दिन ती तरबार एक–एक गरेर गर्दनमाथि खस्नेछन् र रविको जीवन पुनः मुसिक भवःको अवस्था दुखान्त हुनेछ । अहिले रविको स्थिति भनेको निभ्न लागेको बत्ती चम्केजस्तै मात्र हो । यो

बिएल संवाददाता

बिएल संवाददाता - अमेरिका

ओलीलाई गल्ती सच्याउने अन्तिम मौका

एमाले अध्यक्ष ओलीले यसअघि दुईपटक अक्षम्य महागल्ती गरिसकेका छन् । पहिलोपटक, एकीकृत भैसकेको नेकपा र एमाले बिभाजित गराएर दोस्रोपटक यो संसदको सुरूमै बनेको गठबन्धनलाई टिक्न नदिए। । यदि उनले कुशल नेतृत्व क्षमता देखाएर त्याग गरेको भए अहिलेसम्म नेपाली राजनीतिको डाइनामिक्स नै परिवर्तन भैसकेको हुन्थ्यो ।

बिएल संवाददाता

बिएल संवाददाता - अमेरिका

कांग्रेस महासमितिका तीन प्रस्ताव र तिनका डाइनामिक्सहरू

कांग्रेसको भर्खरै सम्पन्न महासमिति बैठकले प्राइमरी चुनाव गर्ने, ‘वान-टु-थ्री-फोर’ सूत्रमार्फत् नेताको बहिगर्मन गरने र चुनावपूर्व गठबन्धन नगर्ने भनेर महत्वपूर्ण प्रस्ताव पारित गरेको छ। यी प्रस्ताव कार्यान्वयनमा आए भने कांग्रेसले त जीवन र गति पाउँने नै छ, त्यसको टिकल डाउन प्रभाव अरू राजनीतिक दलमा पर्दा देशको राजनीति वैचारिक ध्रुवीकरणको राजमार्गमा आइपुग्ने छ।

बिएल संवाददाता

बिएल संवाददाता - अमेरिका

किन बिदेसिए लाखौँ नेपाली ?

नेपालीहरू मूलत: काम गर्न र पढ्न नै विदेश जाने गरेको पाइएको छ । आजको विश्व भूमण्डलीयकरणको युगमा पढ्न वा काम गर्न विदेश जानु स्वभाविक हो। उनीहरू उच्च शिक्षा हासिल गरेर वा कमाएर फर्कने गरी विदेश गएका हुन्। उनीहरूको भिसा स्टाटस पनि त्यही हो। तर, देश फर्कने वातावरण बनेन भने उनीहरू ‘मेरो देश मेरो प्राण’ भन्दै भावुक भएर नेपाल फर्कनेवाला चाँहि छैनन्।

बिएल संवाददाता

बिएल संवाददाता - अमेरिका

नेपालको कानुन दैव जानुन्

नेपालमा यो वा त्यो नामका व्यवस्था फेरिए पनि ‘मत्स्यन्याय' परिपाटी भने फेरिएको छैन। सुकिलामुकिलालाई एउटा कानुन र घुर्मैलालाई अर्को कानुन लागु भएकै छ। पद र पैसाले कानुन यता–उता पारेर न्याय मारिएकै छ । नेपालमा न्याय त अपवाद भएको छ; धेरैमा हुने भनिएको न्याय गरिएजस्तो मात्रै हो। त्यसैले त नेपालमा जनजनले भन्दैआएका छन्, 'नेपालको कानुन, दैव जानुन्।'

बिएल संवाददाता

बिएल संवाददाता - अमेरिका

‘समुदायमा काँग्रेस’ खोज्ने कि काँग्रेसमा समुदाय?

नेपाली काँग्रेसबाट समुदाय छुट्यो कि समुदायबाट नेपाली काँग्रेस? नेपाली काँग्रेसमा समुदाय कि समुदायमा नेपाली काँग्रेस? महासमितको बैठकले काँग्रेस खोज्नका लागि यस्तै प्रश्नहरूमाथि ‘त्यो बिगत’लाई झै निर्मम समीक्षा गरोस्।

बिएल संवाददाता

बिएल संवाददाता - काठमाडाैं

राष्ट्रको निधारमा भ्रष्टाचारको टीका

विगत एक दशकयता ‘भ्रष्टाचारलाई शुन्य सहनशिलता’ भन्ने देशका सबै ठूला राजनीतिक दल र तिनका नेताले सरकार चलाइसके। तर, पनि देश भने निरन्तर रूपमा अति भ्रष्टाचार हुने मुलुकको श्रेणीमै परिरहेको छ। यसले के देखाउँछ भने अब त भ्रष्टाचार नै नेपालको राष्ट्रिय चरित्र भैसक्यो। यसबाट कसरी मुक्त हुने?, टाढा-टाढासम्म उपायको झिल्को देखिदैन।

बिएल संवाददाता

बिएल संवाददाता - अमेरिका

राष्ट्रियसभा निर्वाचनको शिक्षा र मिशन ८४ को मार्गचित्र

२०८४ मा वामपन्थीको बहुमत भनेर यथार्थवादी प्रक्षेपण गरेर अगाडि बढियो भने त्यसले वामपन्थी भित्र त एक किसिमको मोमेन्टम दिन्छ नै, दक्षिणपन्थी ध्रुवीकरणका लागि पनि त्यसले दबाब सिर्जना गर्छ। यही नै देशका लागि मिशन ८४ हुनुपर्छ। त्यो मिशनको चोरसाँचो अहिले पनि ओलीकै हातमा भएकाले देशको राजनीतिक कोर्स करेक्सनको ‘पन्डोरा बाकस’ उनैले खोल्नुपर्छ। कसैलाई प्रिय लागे पनि/नलागे पनि अहिलेको भुइँ-यथार्थ यही हो।

बिएल संवाददाता

बिएल संवाददाता - अमेरिका

राष्ट्रियसभा निर्वाचनको शिक्षा र मिशन ८४ को मार्गचित्र

२०८४ मा वामपन्थीको बहुमत भनेर यथार्थवादी प्रक्षेपण गरेर अगाडि बढियो भने त्यसले वामपन्थी भित्र त एक किसिमको मोमेन्टम दिन्छ नै, दक्षिणपन्थी ध्रुवीकरणका लागि पनि त्यसले दबाब सिर्जना गर्छ। यही नै देशका लागि मिशन ८४ हुनुपर्छ। त्यो मिशनको चोरसाँचो अहिले पनि ओलीकै हातमा भएकाले देशको राजनीतिक कोर्स करेक्सनको ‘पन्डोरा बाकस’ उनैले खोल्नुपर्छ। कसैलाई प्रिय लागे पनि/नलागे पनि अहिलेको भुइँ-यथार्थ यही हो।

बिएल संवाददाता

बिएल संवाददाता - अमेरिका

गगन हिँडिरहेको बाटो

विद्यार्थी आन्दोलनबाट आर्जेको उनको पूँजी भनेकै लोकप्रियता हो। उनको त्यही पूँजीले थापालाई पार्टीमा महामन्त्रीसम्म डोर्‍यायो। संसदको ढोका जनमतले दिलायो। मन्त्रीसम्मको पद पार्टी-लाइनले दियो। बाहिरबाट हेर्दा सब ठिकठाक छ महामन्त्री थापाको राजनीतिक जीवन। तर बेलाबखत उनी स्वयं उकुसमुकुसमा भएको गरी खरो रुपमा आफ्ना कुरा राखिदिन्छन्। अनि त पार्टीभित्र र राष्ट्रिय राजनीतिमा उनको चर्चा चुलिन्छ।

बिएल संवाददाता

बिएल संवाददाता - काठमाडौं

गैरआवासीय नेपाली नागरिकताः लिनै गाह्रो, लियो कागजको खोस्टा जस्तो

गैरआवासीय नेपाली नागरिकता लिनै गाह्रो छ। अनेक भुक्तमान गरेर लियो, न मान छ, न मनितो। यो नेपाली नागरिकता नै हो तर नागरिकताबाहकले नेपाल पस्दा भिसा लिनुपर्छ, योभन्दा हाँस्यास्पद के हुन सक्छ? यस अर्थमा त यसलाई एक किसिमको कागजको खोस्टो भन्दा के फरक पर्ला र?

बिएल संवाददाता

बिएल संवाददाता - अमेरिका

‘साइलेन्ट किलर’ बन्दैछ मधुमेह

विश्वमा रोगबाट मर्नेहरुमध्ये पाँच प्रतिशत मधुमेहका रोगी छन्। यदि तत्काल कुनै प्रभावकारी कदम नचालिएमा आउँदो १० वर्षमा मधुमेहबाट ज्यान गुमाउनेको सङ्ख्या ५० प्रतिशतले बढ्नेछ। सन् २०३० सम्ममा १७ वर्षमुनिका मानिसको मृत्यु दरमा मधुमेहको हिस्सा ५० प्रतिशत पुग्ने अनुमान गरिएको छ।

बिएल संवाददाता

बिएल संवाददाता - काठमाडौं

एमाले राष्ट्रियसभामा ‘शून्य’तिरको यात्रामा

एमाले राष्ट्रियसभामा ‘शून्य’तिरको यात्रामा छ। यो ‘शून्य’ यात्रामा एमालेलाई लैजाने मूलपात्र केपी शर्मा ओली हुन्। उनको पछि लागेर केही पाइन्छ भन्ने लोभीपापीलाई प्रिय नलागे पनि अहिलेको सत्य यही नै हो। यो सत्य सबैभन्दा पहिला ओलीले नै बुझ्नुपर्छ ।

बिएल संवाददाता

बिएल संवाददाता - अमेरिका

ओली 'पुनः मुसिक भवः' पथमा

नेपालको शक्तिशाली कम्युनिष्ट पार्टी नेकपाको अध्यक्ष र दुईतिहाइ बहुमतको प्रधानमन्त्रीबाट ओली पतन्मोमुख हुँदै राजनीतिकरूपमा सौदाबाजी र भिक्षाटन गर्ने अवस्थामा पुगिसकेका छन् । यो क्रम बढ्दै जाँदा एमालेका पूर्वनेता प्रदीप नेपालले भनेजस्तै उनी एक दिन सीपी मैनालीजस्तैहुने छन्।

बिएल संवाददाता

बिएल संवाददाता - अमेरिका

काण्डै-काण्डको देश: तीन नेताको सिण्डिकेट

नेपाल पछिल्लो समय काण्डै काण्डको देश भएको छ। ती काण्डको नालिबेली केलाउँदै जाँदा हरेकमा कुनै न कुनै रूपमा तीन ठूला दल कांग्रेस, एमाले र माओवादीका नेता, कार्यकर्ता वा उनीहरूको आफन्तको संलग्नता रहेकै हुन्छ। जब काण्डको पटाक्षेप हुन्छ तब तीन दलका अध्यक्ष वा सभापति चोचोमा मोचो मिलाउँदै अपराधीको ढाल बन्न आइपुग्छन्। देश अहिले यिनै तीन नेताको सिण्डिकेटले बर्बाद भैरहेको छ।

बिएल संवाददाता

बिएल संवाददाता - अमेरिका

सन् २०२३ को ऐनामा २०२४ को नेपाल

नेपालका लागि सन् २०२३ एक किसिमको आयाराम गयाराम वर्ष रह्यो। पाँच वर्षका लागि भएको आवधिक चुनावको जनादेशले नै चल्ने भएकाले २०२४ पनि लगभग यस्तै हुने हो। कुनै पनि किसिमको राजनीतिक दुर्घटना नभए अर्को वर्षको अन्तसम्म प्रचण्ड नै प्रधानमन्त्री हुने हुन्। उनको प्रधानमन्त्रित्वको अन्तिम वर्ष कुनै चमत्कार हुनेवाला छैन।

बिएल संवाददाता

बिएल संवाददाता - अमेरिका

प्रचण्डले माधवलाई सरकारको नेतृत्व बुझाउँलान् ?

नेपालको आन्तरिक राजनीतिको 'डाइनामिक्स' र अन्तर्राष्ट्रिय सम्बन्धको ‘अफ्टर म्याथ’ बुझेका राजनीतिक पण्डितहरू प्रचण्ड सरकारले एक वर्षको खड्को काट्नु पनि ठूलै उपलव्धि मान्नुपर्ने ठान्छन् ।अबको प्रश्न, अर्को वर्षको यही बेला प्रचण्डले २-१-२ सहमतिअनुसार माधव नेपाललाई सरकारको नेतृत्व बुझाउँछन् कि बुझाउँदैनन् भन्ने नै हो।

बिएल संवाददाता

बिएल संवाददाता - अमेरिका

एनसेल प्रकरण: देउवा, प्रचण्ड र ओलीतिर सोझिदै शंकाको सुई

नेपालमा खर्बौको एनसेल किनबेच प्रकरण पेचिलो बन्दै गएको बेला उपचारको नाममा पटकपटक सिंगापुर गैरहने देउबा, प्रचण्ड र ओलीतिर शंकाको सुई तेर्सिएको छ। प्रश्न उठेको छ, कतै एनसेलका नयाँ खरिदकर्ता भनिएका सतिसलालकै सौजन्यमा उनीहरूको सिंगापुरको उपचार, आतेजाते, होटल र फर्कदा गोजी गरम गर्ने काम त भैरहेको थिएन ?

बिएल संवाददाता

बिएल संवाददाता - अमेरिका