मङ्गलबार, २६ अगस्ट २०२५

ती ज्ञानेन्द्र, यी ज्ञानेन्द्र…, ती ओली, यी ओली

राजावादी आन्दोलनको रमाइलो दृश्यचाहिँ कमल थापालाई झ्याल्टुङ पार्दाको हो । २०६२/६३मा कयौ आन्दोलनकारीलाई झ्याल्टुङ पार्ने तत्कालिन शाही गृहमन्त्री थापाको यो हरिबिजोग दृश्यले ‘सबैको राम्रो/नराम्रो दिन आउँछ, पर्खनु मात्र पर्छ’ भनेको ठीकै रहेछ भन्ने दृष्टान्त मिल्छ ।

बिएल संवाददाता

बिएल संवाददाता - अमेरिका

अरे! जतिखेर पनि साथी ‘लोडसेडिङ’

अरे जतिखेर पनि साथी लोडसेडिङ दिनमा होश या सधैं राति लोडसेडिङ कि त कैले नआउनु कि त सधैं आउनुनी जनताको के लाग्छ र ताँती लोडसेडिङ अरे जतिखेर पनि साथी लोडसेडिङ

बिएल संवाददाता

बिएल संवाददाता - झापा

गणतन्त्रभित्र लुकेको ‘क्रुर’ राजतन्त्र!

नेपालमा संघीय गणतन्त्र घोषणा भएको झण्डै दुई दशक पुग्न लाग्यो। तर यतिका वर्षपछि पनि नेपाली जनताको मनमा एउटा घोचिलो यथार्थ गढेर बसेको छ- यो गणतन्त्र त कतै घाँटीमा अड्किएको गलगाँड जस्तै त हैन? हाम्रो जुन सुन्दर देश थियो, जुन देशले आशा, बलिदान र सपना बोकेको थियो, त्यो देश अहिले गणतन्त्रको आवरणमा कुरुप हुँदै गएको छ। नेपाली जनताले कहिल्यै कल्पना नगरेको  अनुभव गर्न थालेका छन्- शायद ०६२/६३ को जनआन्दोलन एउटा अक्षम्य अकर्मण्यता थियो, जुन आन्दोलनले नयाँ युगको सुरुवात होइन, पुरानै अन्यायको बाढीलाई नयाँ स्वरूपमा स्थापित गर्‍यो भनेर। गणतन्त्र हो कि त्यसमा लुकेको राजतन्त्र? नेपाली जनताले सोचेका थिए अब शासन गर्नेहरू जनताकै छोराछोरी हुनेछन्। तर आजको यथार्थ के छ? के गणतन्त्र साँच्चै नेपाली जनताका छोराछोरीले चलाएको  शासन प्रणाली हो त? यो त गणतन्त्रको आवरणमा त्यस्तो शासन प्रणाली लादिएको छ, जसमा नेता आफैंलाई राजा सम्झन्छन्। जनताको मतमार्फत सत्ता पुगेका उनीहरू, जनताको दु:खप्रति उत्तरदायी बन्नुको साटो फूलमाला, भाषण र विशेषाधिकारको महलमै रमाइरहेका छन्।

बिएल संवाददाता

बिएल संवाददाता - काठमाडौं

नेपालको राजनीतिमा ‘युगान्तकारी’ नेतृत्वको आह्वान

नेपालको राजनीतिक परिदृश्य संकटको गहिरो खाडलमा फसेको छ। प्रमुख दलहरूको भ्रष्टाचार, स्वार्थकेन्द्रित नीति र शासकीय अक्षमताले जनताको विश्वास पूर्णरूपमा गुमेको छ। नयाँ दलहरूले पनि प्रारम्भिक आशालाई कायम राख्न नसकेर विवाद र अस्थिरताको दलदलमा फस्दैछन्। जनताले अब सक्षम, इमानदार र परिणाममुखी नेतृत्वको खोजी गरिरहेका छन्। देशलाई यो अँध्यारो युगबाट मुक्त गर्न बालेन्द्र शाह, सर्वेन्द्र खनाल र कुलमान घिसिङजस्ता असाधारण व्यक्तित्वहरूको नेतृत्व अपरिहार्य छ। नेपालको राजनीतिक संकटले देशलाई पछाडि धकेलिरहेको छ। प्रमुख दलहरूले सत्ताको दुरुपयोग, भ्रष्टाचार र नीतिगत अस्थिरतामार्फत जनआकांक्षालाई कुण्ठित बनाएका छन्। विश्व बैंकका अनुसार नेपालको आर्थिक वृद्धिदर सन् २०२४ मा जम्मा ३.३५ प्रतिशत रहने अनुमान छ, जुन दक्षिण एसियाको औसतभन्दा कम हो।

बिएल संवाददाता

बिएल संवाददाता - काठमाडौं

भारतको ‘दुश्मन’ पाकिस्तानसँग नेपालको साइनो कस्तो छ?

भारतसँग नेपालको जति साइनो अनि सम्बन्ध छ, पाकिस्तानसँगै त्यत्ति धेरै छैन। भूगोल, समाज, संस्कृती र रहनसहनमा झाँगिएको नेपाल-भारत सम्बन्धमा ‘गोर्खा सैनिक’ त्यही सम्बन्धको अर्को एउटा आयाम हो।

बिएल संवाददाता

बिएल संवाददाता - काठमाडौँ

तिमी एक्लो छैनौ…

मेरो मस्तिष्कबाट फुटबलको क्रेज डिलिट भएको करिब दश१० वर्ष नाघ्यो। फुटबलप्रति म निकै आकर्षित थिएँ। अतितको परिवेश र रुचिहरूको आकस्मिक मिलन थियो त्यो सायद। फुटबल प्रेमीहरू एककट्ठा हुन्थ्यौँ ठुलठूला म्याच खेलिने रात। म्याच हेर्न कै लागि राति अनिँदो बस्थ्यौँ। कसैको काेठामा होस् वा कुनै मनपर्दो रेस्टुराँमा, साथीभाइहरूको जमघट भइछाडथ्यो। मन मिल्ने साथीहरूको आगमन हुन्थ्यो। अनि उत्साह अझै चुलिन्थ्यो। बियरका बाेतलहरू प्वाट्टप्वाट्ट खोलिन्थे। नशा झम्म चड्थ्यो, उता खेलाडीहरू तँछाडमछाड गर्थे। यता हामी रेफ्रीलाई रातो कार्ड देखाउन दबाव दिन्थ्यौँ। मानौँ उनीहरू हैन हामी स्वयम् मैदानमा छौँ। डेबिड बेक्खमले हैन फ्री-किक मैले लिँदैछु। ओवेनले हैन गोल मैले गर्दैछु।

बिएल संवाददाता

बिएल संवाददाता - बैंकक, थाइल्यान्ड

ओलीमुक्त एमालेका लागि 'त्रुपको पत्ती'

नेपाल यतिबेला राजनीतिक बुमर्याङमा फसेको छ। यसका लागि सबैभन्दा बढी जिम्मेवार कोही छ भने त्कोयो ओली नै हुन्। उनलाई एमाले अध्यक्षबाट विस्थापित नगरी देशले निकास पाउँदैन। त्यसका लागि 'त्रुपको पत्ती' हुन सक्ने भनेको विद्यादेवी मात्रै हुन्।

बिएल संवाददाता

बिएल संवाददाता - अमेरिका

सिन्धु जल सम्झौता खारेज, पाकिस्तानी कुटनीतिज्ञहरूलाई भारत छोड्न आदेश

पाकिस्तानले सिमापार आतंकवादलाई दिएको समर्थन फिर्ता नभएसम्मका लागि सिन्धु जल सम्झौताको स्थगन लगायत अरु कैयौ निर्णयहरू पनि लागु हुनेछन्।

बिएल संवाददाता

बिएल संवाददाता - काठमाडाैं

आफ्नै छोरीमाथि पटक पटक बलात्कार, मुख मैथुन र भिडिओ रेकर्ड…

एक त्यस्ती छोरीको कथा हो जसलाई आफ्नै बुवाले घरमै बलात्कार गरिरहे। एकपटक होइन, पटक पटक। धेरै पटक। बलात्कारमात्रै गरेनन्, भिडिओ बनाए। नीलो सिनेमाको स्टाइलमा उनले पोजिशन-पोजिशनमा जबर्जस्ती गरेका भिडिओहरू खिचेर उनले आफ्नै मोबाइलमार्फत गुगल ड्राइभमा सेभ गरे।

बिएल संवाददाता

बिएल संवाददाता - काठमाडाैँ

कहिल्यै हैकम नचलाएका ‘नमूना हाकिम’

इमानदार भएकै कारण अधिकारीले विभिन्न कालक्रममा धेरै हण्डरहरू खाएको कुरा उनकै पुस्तक ‘ओगिल्जा’ मा र नियमित प्रकाशन भइरहने उनकै लेखहरूबाट प्रष्ट हुन्छ। छट्टुहरूका लागि सरकारी जागिर फलिफाप सिद्ध छ भने इमानदार र कर्तव्यनिष्ठ कर्मचारीको खासै स्थान छैन। उनी २०७५ सालमा कार्यालय नै नभएको ठाउँमा सरुवा गरिए र एकवर्षसम्म तनाव व्यहोरे। त्यस्तै लेखापालहरूका बदमासीका कारण पाउनुपर्ने भत्ताहरूबाट बञ्चित भए। मन्त्रीका स्वकीय सचिवले आफ्नो कुर्सी टेबुल र कार्यकक्ष नै हडपेपछि उनी दुई महिनासम्म बिदा लिएर बसे। बिदा सकिएपछि अनिवार्य अवकाश लिए र निरन्तर रुपमा साहित्य-लेखनमा तल्लिन भए। साथीले उनलाई ‘दुई वर्षको अवधिमा करोड कमाइ हुन्छ, रमाना लिएर जानुस्’ पनि भनेका रहेछन्। तर उनले धनलाई पटक्कै महत्व दिएनन्। सेवाग्राहीले कोटको भित्री खल्तीबाट हजारका नोटको बिटो दिनखोज्दा सो फर्काइदिएको प्रसङ्ग पनि बताउँछन्। प्रलोभन देखाएर काम गराउन खोज्नेहरूलाई पनि उनले बेवास्ता गरे।

बिएल संवाददाता

बिएल संवाददाता - काठमाडौं

लोकरिझ्याइँको राजनीति

हामी सबैलाई थाहा छः राजनीति मुलुक र जनताको मार्गनिर्देशन गर्ने साधन हो। यथार्थमा हुनुपर्ने नीतिको राज हो। तर, विडम्बना नीतिमाथि राज भइदिँदा यही राजनीतिमा स्वार्थ र धूर्तता मक्किएर विचारधारा बन्धक बनेको छ। जसको परिणाम स्वरुप जनतामा निराशा र वितृष्णा उत्पन्न भएको हो। समृद्धि ल्याउँछौं, शिक्षा, स्वास्थ्य निःशुल्क बनाउँछौं, भ्रष्टाचार अन्त्य गर्छौं भनेको जनताले बर्षौंदेखि सुनेका छन्। तर सत्तामा पुगेपछि चुनावी नारा भुलिन्छन्, बाचा कागजमै सीमित रहन्छन्। जसको परिणाम स्वरुप आज जनता निराशा र वितृष्णाले ग्रस्त भएका छन्। जनतामा फैलिएको यही चरम निराशा र वितृष्णाको फाइदा उठाएर आफ्नो स्वार्थको रोटी सेक्न विभिन्न वर्ग र समूहहरू सलवलाउन थालेका छन्। जो राजनीतिलाई केवल शक्ति हत्याउने औजार ठान्छन्। उनीहरू सँग न कुनै योजना छ, न कुनै दृष्टिकोण छ, न त कुनै विचार छ, न त नेतृत्व दिन सक्ने सामर्थ्य नै छ।

बिएल संवाददाता

बिएल संवाददाता - काठमाडौं

ओलीलाई ‘मोदी गृहकार्य’ : राजासहितको हिन्दू राष्ट्र

नेपालमा ‘राजा फर्काउने आन्दोलन’ सुरू भएकै छेको पारेर ओलीले 'मोदी-दर्शनभेट’ पाएका छन्। एक्लाएक्लै भएको यो भेटबाट एउटा आशंका उब्जिएको छ- ‘कतै यो भेट नेपालमा राजासहित हिन्दू राष्ट्र बनाउने शर्तमा त भएको थिएन ?’ राजावादीहरू हर्काउदै आएका ओलीसामु अर्को एउटा गम्भीर प्रश्न उभिएको छ।

बिएल संवाददाता

बिएल संवाददाता - अमेरिका

गोली हान्ने मापदण्डः कसलाई हान्ने, किन हान्ने?

सुरक्षाकर्मीले गोली हान्ने मापदण्ड सामान्यतया धेरै कारकहरूमा आधारित हुन्छन् र यसका लागि विभिन्न कानून र नीति-पत्रहरू हुन्छन्। नेपालको सन्दर्भमा सुरक्षाकर्मीले गोली चलाउनका लागि सामान्यतया तलका मापदण्डहरू पालना गर्नुपर्ने हुन्छ:

बिएल संवाददाता

बिएल संवाददाता - काठमाडौं

विद्यार्थी आन्दोलनको रुपान्तरण

जुन अवसर आज हामी नेपालीले प्राप्त गरेका छौं। हामीले प्राप्त गरेको यो उर्जाशील जनशक्तिलाई सही दिशानिर्देश गर्न सक्यौं र यसलाई राष्ट्र निर्माणमा प्रयोग गर्न सक्यौं भने, नेपाल समृद्व बन्न दशकौं कुर्नै पर्दैन। छोटो समयमै नेपाललाई ‘समृद्ध मुलुक’ बनाउन सकिन्छ जसका लागि सबैको साझा संकल्प आवश्यक छ। तर, विडम्बना विदेश पलायनको दलदलमा फसेको हाम्रो युवाशक्तिलाई स्वदेशमै रोक्न सक्नु हाम्रो सामु सबैभन्दा ठुलो चुनौती बनेर उभिएको छ। यसको लागि हामीले नेपालमा नै अवसरको सृजना गर्ने प्रयत्न थाल्नुपर्छ। उद्योग, स्टार्टअप, नवीन परियोजना, कृषि क्षेत्रमा आधुनिकीकरण र प्रविधि क्षेत्रको विकासमा युवाहरूको भूमिका सुनिश्चित गर्न सक्नुपर्छ। जुन आजको निर्विकल्प आवश्यकता हो।

बिएल संवाददाता

बिएल संवाददाता - काठमाडौं

‘राजाले कुनै जनकमाण्डर चिनेका छैनन्, प्रदर्शन गर भनेका पनि हैनन्’

‘राजाले कमान्डर तोकेको पनि होइन, प्रदर्शनको आह्वान पनि गरेको होइन’ उनले भनेका छन् ‘निर्मल निवासमा को-को आउँछन्, कति आउँछन्, सबैलाई राजाले आन्दोलन गर्न उक्साएर पठाउछन र?’ उनका अनुसार यो सबै ज्ञानेन्द्र शाहको बदनाम गराउनका लागि रचिएका षड्यन्त्रहरू हुन्।  ‘त्यसरी उक्साउने नै भए फागुन २५ को त्यत्रो जनसमुदायलाई भड्काउन सकिन्थ्यो नि!’ पाठक भन्छन्  ‘सुझबुझ तरिकाले निर्मल निवासमा लगेर टुङ्ग्याएको हो नि!’

बिएल संवाददाता

बिएल संवाददाता - काठमाडाैं

ट्रम्प २ : ० को सुनामीमा नेपाल

नेपाल राष्ट्रपति ट्रम्पको सहयोग कटौतीमा पर्ने सूचीको पहिङलो क्रममै छ जस्तो देखिएको छ। युएस्एड खारेजी र खर्च कटौतीसम्बन्धमा ओभल अफिसमा आयोजित पत्रकार सम्मेलनमै उनले नेपालमा गरिएका तीन अमेरिकी आयोजनाको नाम नै लिएर ‘ठगी र जालसाजी’ भनेका थिए। यो कठोर अभिव्यक्तिले पनि ट्रम्प नेपालप्रति ‘दयावान’ हुने संकेत गर्दैन।

बिएल संवाददाता

बिएल संवाददाता - अमेरिका

नेपालका केजरीवाललाई ‘दिल्ली-ऐना’ बैना

भनाइ नै छ, दिल्लीमा पानी पर्यो भने नेपालमा छाता ओढिन्छ। यसपटक दिल्लीको नयाँ र लोकरिझ्याइँवादी राजनीतिमा पानी मात्र परेको छैन, मुसलधारे वर्षा नै भयो। त्यसबाट नेपालका केजरीवालहरूलाई बैनास्वरूप दिल्ली-ऐना मिलेको छ। त्यसबाट आफ्नो अनुहार हेरेर फोहोर पुच्छन् कि फोहोर देखायो भनेर ऐना नै फुटाउँछन्, त्यो चाँहि समयकै ऐनामा हेर्नुपर्ने बेला आएको छ।

बिएल संवाददाता

बिएल संवाददाता - अमेरिका

आफ्नै नाङ्गो तस्वीरले झन्डै ज्यान लिएन, साइबर ब्यूरोले बचायो

प्रहरीले सबै कुरा सुन्यो। अनि सुरुमा उनलाई स्कुलमा घुलमिल र पुन:स्थापनाको पहल थाल्यो। प्रहरीको एउटा टोली उनको विद्यालयमा पुगेर उनका साथीहरू, विद्यालयका शिक्षक अनि अरु विद्यार्थीहरूसँग परामर्श गर्‍यो। उनलाई फेरि पहिलाकै अवस्थामा विद्यालयमा पुन:स्थापना गरायो। अन्सारीलाई पनि खोजेर पक्राउ गर्ने आश्वासन पनि दिलायाे। तर नेपाल प्रहरीका लागि याे काम कम्ता चुनौतीपूर्ण थियाे। किनकि जावेद  विदेशी नागरिक थिए र विदेशबाटै याे काम गरिरहेका थिए।

बिएल संवाददाता

बिएल संवाददाता - काठमाडौं

कति बाघ पाल्नसक्छ नेपालले?

पर्यावरणीय चक्रको एउटा महत्वपूर्ण अंश हो बाघ। यो चक्रमा मान्छेको जीवनको जत्तिको महत्व छ त्यसलाई जोगाइराख्नका लागि बाघ ‘इकोसिस्टम’को एक अंश हो। त्यसैले बाघ संसारभरि लोपोन्मुख छ। यसलाई पाल्ने कि मास्ने भन्ने अब मात्रै एउटा देशको निर्णय हुनसक्दैन। हरेक देशका एक एक बाघमाथि मात्रै त्यो देशको होइन, बरु हरेक एक एक बाघको जीवनमा सारा विश्व नै जोडिएको हुन्छ।

बिएल संवाददाता

बिएल संवाददाता - काठमाडौं

छाड्नेलाई आऊ भन्ने ‘ओली’ भएकालाई खेदिरहेछन्

गएको असारमा मोरङ एमालेले विराटनगर महानगर कमिटी अध्यक्ष सागर थापासहित तीन जनालाई कारबाही गरेको थियो। पार्टीको अनुशासन उल्लङ्घन गरेको भन्दै थापासहित महानगरका उपसचिव नवराज नेपाल र वडा नं ३ का अध्यक्ष लालमणि भट्टराई साधारण सदस्य नरहने गरी कारबाहीमा परेका थिए।

बिएल संवाददाता

बिएल संवाददाता - काठमाडौँ